Γράφει η Γεωργία Πανίτσα ψυχολόγος, συνεργάτης της ΜΚΟ Κάλλον.
Ο κόσμος της κώφωσης είναι σε πολλούς ακόμα άγνωστος. Κάποιοι μιλούν ακόμα για κωφάλαλους, θεωρώντας ότι οι άνθρωποι χωρίς ακοή δεν έχουν και φωνή, εντός και εκτός εισαγωγικών. O όρος αυτός καθιερώθηκε επειδή οι ακούοντες δεν μπόρεσαν κάποτε να αντιληφθούν την δυνατότητα των κωφών να μιλήσουν και όχι επειδή οι κωφοί ήταν ανίκανοι να αναπτύξουν λόγο. Η ομιλία μπορεί να καλλιεργηθεί αν γίνουν οι κατάλληλες επιλογές ακόμα και για ένα κωφό παιδί.
Χρησιμοποιούμε τις λέξεις κωφός/ βαρήκοος καθώς οι ακουολογικές διαβαθμίσεις δεν αποτελούν κριτήριο στην Κοινότητα των Κωφών. Πρόκειται για λέξεις που περιγράφουν μια κατάσταση και δεν είναι ταμπού να μιλήσουμε γι αυτό, να ρωτήσουμε αν κάποιος είναι κωφός/ βαρήκοος ώστε να προσαρμοστούμε στην μεταξύ μας επικοινωνιακή συνθήκη, να μιλήσουμε πιο αργά και καθαρά και όχι πιο δυνατά. Αναφερόμενοι λοιπόν σε κωφούς/ βαρήκοους για όσους έχουν μερική ή ολική απώλεια της ακοής τους, περιορίζουμε τις επιπτώσεις της κώφωσης/ βαρηκοΐας στις πραγματικές της διαστάσεις, δηλαδή στην αδυναμία λήψης ακουστικών ερεθισμάτων.
Ένας κωφός/ βαρήκοος συναντά αρκετές δυσκολίες, όχι μόνο για τον ίδιο αλλά και για την οικογένειά του που όλοι μαζί καταβάλλουν πολύ κόπο στην καθημερινότητα τους προκειμένου να ξεπεραστούν τα εμπόδια που συναντούν στην κοινωνική τους ζωή. Τείνουμε να σκεφτόμαστε τους κωφούς/ βαρήκοους ως εκ γενετής και δια βίου ανάπηρους που ζουν για πάντα στον κόσμο της σιωπής.
Πλέον με επεμβάσεις σε μικρά παιδιά χρησιμοποιώντας κοχλιακά εμφυτεύματα με μεγάλη επιτυχία αποκαθίσταται η ακοή. Αλλά και από τα στατιστικά στοιχεία, προκύπτει ότι στα 20 εκατομμύρια κωφών και βαρήκοων στις ΗΠΑ, περίπου οι 3 στους 4 έχουν ηλικία έναρξης της απώλειας ακοής μετά τα 18. Λιγότερο από ένας στους 5 έχει απώλεια ακοής πριν τα 19 έτη και σχεδόν το 5% αναφέρει προγλωσσική κώφωση, δηλαδή η απώλεια ακοής πριν τα 3 έτη.
Ο κόσμος της κώφωσης είναι κόσμος με επιλογές, όχι μόνο με περιορισμούς και εμπόδια. Συναντάμε ανθρώπους που δεν περιορίζονται από την ελλειμματική ακοή τους, δεν συμβιβάζονται και καταφέρνουν παρά τις δυσκολίες να σπουδάσουν, να δημιουργήσουν οικογένειες και να προχωρούν στη ζωή ως ανεξάρτητα και ικανά άτομα.
Ένα κωφό/ βαρήκοο άτομο που υστερεί στην ακουστική ικανότητα -γιατί εκ φύσεως δεν υστερεί σε άλλες ικανότητες- μπορεί να εκπαιδευτεί στους διάφορους τρόπους επικοινωνίας που είναι διαθέσιμοι. Η ΕΝΓ αποτελεί μια γλώσσα νοημάτων όπου οι έννοιες εκφράζονται με χειρομορφές προσφέροντας έναν κώδικα επικοινωνίας μεταξύ των ανθρώπων, κωφών και ακουόντων που χρειάζεται βέβαια να την έχουν διδαχθεί για να τη χρησιμοποιούν.
Πολλοί όμως χρησιμοποιούν την ολική επικοινωνία που προσφέρει ένα ακόμα πιο πλούσιο κώδικα καθώς περιλαμβάνει και τη χειλεανάγνωση, την κατανόηση της ομιλίας παρακολουθώντας τα χείλη του συνομιλητή την ώρα που μιλά. Πολλοί κωφοί μπορούν και επικοινωνούν με ακούοντες χρησιμοποιώντας μόνο τη χειλεανάγνωση, μια συνθήκη επικοινωνίας όπου αίρεται το εμπόδιο, που κωφοί και ακούοντες δεν είναι δυο διαφορετικοί κόσμοι αλλά ένας κοινός τόπος, μια συνάντηση με αμοιβαία διάθεση για επαφή.
Η χρήση της νοηματικής γλώσσας αποτελεί τον συνδετικό κρίκο μεταξύ των ανθρώπων που μοιράζονται εμπειρίες λόγω της κώφωσης/ βαρηκοΐας αλλά ο περιορισμός σε αυτή δημιουργεί την αλυσίδα που αφήνει εκτός τους ακούοντες και τους προφοριστές κωφούς.
Η πρόσκληση επομένως, έρχεται για τη γεφύρωση των δύο κόσμων, στην αμοιβαία κατανόηση, την ισότιμη σχέση. Η πρόκληση είναι να δημιουργούμε τις συνθήκες που ενώνουν, προς καθετί διαφορετικό από εμάς να σταθούμε με ανοιχτό πνεύμα. Για κάποιους διαφορετικότητα είναι η κώφωση ενώ για άλλους είναι η ζωή με ακοή.
Όπως γράφει ο Victor Hugo, τι σημασία έχει η κώφωση του αυτιού όταν το πνεύμα ακούει; Η αληθινή κώφωση, η κώφωση η αγιάτρευτη είναι η κώφωση του πνεύματος.
Γ. Πανίτσα
Ψυχολόγος – Οικογενειακή σύμβουλος
georgia_panitsa@hotmail.com
Ο κόσμος της κώφωσης είναι σε πολλούς ακόμα άγνωστος. Κάποιοι μιλούν ακόμα για κωφάλαλους, θεωρώντας ότι οι άνθρωποι χωρίς ακοή δεν έχουν και φωνή, εντός και εκτός εισαγωγικών. O όρος αυτός καθιερώθηκε επειδή οι ακούοντες δεν μπόρεσαν κάποτε να αντιληφθούν την δυνατότητα των κωφών να μιλήσουν και όχι επειδή οι κωφοί ήταν ανίκανοι να αναπτύξουν λόγο. Η ομιλία μπορεί να καλλιεργηθεί αν γίνουν οι κατάλληλες επιλογές ακόμα και για ένα κωφό παιδί.
Χρησιμοποιούμε τις λέξεις κωφός/ βαρήκοος καθώς οι ακουολογικές διαβαθμίσεις δεν αποτελούν κριτήριο στην Κοινότητα των Κωφών. Πρόκειται για λέξεις που περιγράφουν μια κατάσταση και δεν είναι ταμπού να μιλήσουμε γι αυτό, να ρωτήσουμε αν κάποιος είναι κωφός/ βαρήκοος ώστε να προσαρμοστούμε στην μεταξύ μας επικοινωνιακή συνθήκη, να μιλήσουμε πιο αργά και καθαρά και όχι πιο δυνατά. Αναφερόμενοι λοιπόν σε κωφούς/ βαρήκοους για όσους έχουν μερική ή ολική απώλεια της ακοής τους, περιορίζουμε τις επιπτώσεις της κώφωσης/ βαρηκοΐας στις πραγματικές της διαστάσεις, δηλαδή στην αδυναμία λήψης ακουστικών ερεθισμάτων.
Ένας κωφός/ βαρήκοος συναντά αρκετές δυσκολίες, όχι μόνο για τον ίδιο αλλά και για την οικογένειά του που όλοι μαζί καταβάλλουν πολύ κόπο στην καθημερινότητα τους προκειμένου να ξεπεραστούν τα εμπόδια που συναντούν στην κοινωνική τους ζωή. Τείνουμε να σκεφτόμαστε τους κωφούς/ βαρήκοους ως εκ γενετής και δια βίου ανάπηρους που ζουν για πάντα στον κόσμο της σιωπής.
Πλέον με επεμβάσεις σε μικρά παιδιά χρησιμοποιώντας κοχλιακά εμφυτεύματα με μεγάλη επιτυχία αποκαθίσταται η ακοή. Αλλά και από τα στατιστικά στοιχεία, προκύπτει ότι στα 20 εκατομμύρια κωφών και βαρήκοων στις ΗΠΑ, περίπου οι 3 στους 4 έχουν ηλικία έναρξης της απώλειας ακοής μετά τα 18. Λιγότερο από ένας στους 5 έχει απώλεια ακοής πριν τα 19 έτη και σχεδόν το 5% αναφέρει προγλωσσική κώφωση, δηλαδή η απώλεια ακοής πριν τα 3 έτη.
Ο κόσμος της κώφωσης είναι κόσμος με επιλογές, όχι μόνο με περιορισμούς και εμπόδια. Συναντάμε ανθρώπους που δεν περιορίζονται από την ελλειμματική ακοή τους, δεν συμβιβάζονται και καταφέρνουν παρά τις δυσκολίες να σπουδάσουν, να δημιουργήσουν οικογένειες και να προχωρούν στη ζωή ως ανεξάρτητα και ικανά άτομα.
Ένα κωφό/ βαρήκοο άτομο που υστερεί στην ακουστική ικανότητα -γιατί εκ φύσεως δεν υστερεί σε άλλες ικανότητες- μπορεί να εκπαιδευτεί στους διάφορους τρόπους επικοινωνίας που είναι διαθέσιμοι. Η ΕΝΓ αποτελεί μια γλώσσα νοημάτων όπου οι έννοιες εκφράζονται με χειρομορφές προσφέροντας έναν κώδικα επικοινωνίας μεταξύ των ανθρώπων, κωφών και ακουόντων που χρειάζεται βέβαια να την έχουν διδαχθεί για να τη χρησιμοποιούν.
Πολλοί όμως χρησιμοποιούν την ολική επικοινωνία που προσφέρει ένα ακόμα πιο πλούσιο κώδικα καθώς περιλαμβάνει και τη χειλεανάγνωση, την κατανόηση της ομιλίας παρακολουθώντας τα χείλη του συνομιλητή την ώρα που μιλά. Πολλοί κωφοί μπορούν και επικοινωνούν με ακούοντες χρησιμοποιώντας μόνο τη χειλεανάγνωση, μια συνθήκη επικοινωνίας όπου αίρεται το εμπόδιο, που κωφοί και ακούοντες δεν είναι δυο διαφορετικοί κόσμοι αλλά ένας κοινός τόπος, μια συνάντηση με αμοιβαία διάθεση για επαφή.
Η χρήση της νοηματικής γλώσσας αποτελεί τον συνδετικό κρίκο μεταξύ των ανθρώπων που μοιράζονται εμπειρίες λόγω της κώφωσης/ βαρηκοΐας αλλά ο περιορισμός σε αυτή δημιουργεί την αλυσίδα που αφήνει εκτός τους ακούοντες και τους προφοριστές κωφούς.
Η πρόσκληση επομένως, έρχεται για τη γεφύρωση των δύο κόσμων, στην αμοιβαία κατανόηση, την ισότιμη σχέση. Η πρόκληση είναι να δημιουργούμε τις συνθήκες που ενώνουν, προς καθετί διαφορετικό από εμάς να σταθούμε με ανοιχτό πνεύμα. Για κάποιους διαφορετικότητα είναι η κώφωση ενώ για άλλους είναι η ζωή με ακοή.
Όπως γράφει ο Victor Hugo, τι σημασία έχει η κώφωση του αυτιού όταν το πνεύμα ακούει; Η αληθινή κώφωση, η κώφωση η αγιάτρευτη είναι η κώφωση του πνεύματος.
Γ. Πανίτσα
Ψυχολόγος – Οικογενειακή σύμβουλος
georgia_panitsa@hotmail.com
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου